Avonturen in Bolivia

Het is weer tijd voor een nieuw verhaal. We hebben de afgelopen tijd weer een hele hoop meegemaakt dus ga even rustig zitten, neem een kopje koffie erbij en geniet.
Zoals beloofd in de vorige blog hebben we La Paz verkend. We zijn naar het cocamuseum geweest, waar we veel geleerd hebben over het gebruik van cocabladeren in de geschiedenis en het hedendaagse leven in Zuid-Amerika. Ook hebben we geleerd hoe je cocaïne moet maken en gebruiken, je weet nooit wanneer dit van pas komt. Het museum had ook een cafetaria waar we cocathee en cocakoekjes hebben geprobeerd. Het smaakt eigenlijk best normaal en je krijgt er een soort energie van, net als bij caffeïne. Na het museum zijn we naar de Heksenmarkt gegaan. Hier kon je behalve de gebruikelijke souvenirs ook dode lamafoetussen kopen en andere gelukbrengende beeldjes en spulletjes. Van die lama’s waren we niet zeker of ze door de douane zouden komen, dus daar hebben we ons maar niet aan gewaagd. Wel hebben we onze tas een stukje zwaarder gemaakt met allemaal mooie gekleurde Boliviaanse spulletjes. La Paz is een hele andere stad dan wat we tot nu toe meegemaakt hebben. Het is er erg druk met mensen en auto’s en de gebouwen zijn meer vervallen en armoedig dan de vorige steden die we hebben bezocht. Toch is het wel een hele charmante stad met soms verassende acties op straat. Zo zijn de mensen die het verkeer regelen bij de zebrapaden verkleed in, je raad het al, zebrapakken. Met zebrahoofd en al zwaaien ze de auto’s tot stilstand en laten de voetgangers oversteken.
We waren weer eens toe aan iets uitdagends en we wisten toevallig dat in de buurt van La Paz de gevaarlijkste weg ter wereld is, ook bekend als de “death road”. Die hebben we in een hele dag met mountainbikes gefietst. We vertrokken met een groep van 9 mensen met een busje richting het begin van de death road. Daar werden we voorbereid op wat er komen ging. We kregen kniebeschermers, elleboogbeschermers, een winddicht pak, handschoenen en een helm. En een fiets natuurlijk. Een fullsuspension bike zoals ze dat noemen, met voor en achtervering. We begonnen onze tour hoog in de bergen, waardoor het behoorlijk koud was. We reden een uur over de geasfalteerde weg om de fiets een beetje te leren kennen. Na een korte stop was het tijd voor het echte werk. De death road was aangebroken, een smalle zandweg met veel stenen vlak langs een enorme afgrond. We reden in 5 uur 64 kilometer met een afdaling van meer dan 3600 meter. Naar mate we lager kwamen werd het steeds warmer. We reden bijna continu naar beneden, waardoor we bijna niet bij hoefden te trappen, maar wel steeds moesten remmen. En dat voel je aan je handpalmen! We reden de weg rustig en iedere 10 tot 20 minuten hadden we een korte stop om de groep te verzamelen en foto’s te maken. Het was echt een superleuke rit! Het idee dat je, als je vergeet te remmen of de bocht verkeerd neemt, honderden meters in het ravijn stort maakt de rit wel een beetje eng af en toe. Maar als je normaal rijdt en niet stoer probeert te doen, is het makkelijk om levend beneden te komen. Aan het eind van de afdaling stond ons een hostel met zwembad en lunch te wachten. Het was inmiddels hartstikke warm geworden, dus een beetje verkoeling konden we wel gebruiken. Als beloning voor onze prestatie om de weg te overleven kregen we een DVD met foto’s en video’s en een t-shirt.
Na deze intensieve ervaring was het nodig om het weekend goed te ontspannen. We verbleven in het LOKI hostel waar erg veel jongeren zijn. Met een hele groep verlieten we LOKI om de avond voort te zetten in het hostel The Wild Rover. Dit is het hostel waar alle feesten zijn en waar nooit iemand slaapt. Wij combineren het beste van beide hostels. Nadat de bars dichtgaan is het tijd om naar een club te gaan. Maar er zijn hier twee verschillende soorten clubs in Bolivia. Wij gingen naar de ‘gewone club’ waar je een drankje kunt drinken en een dansje kunt wagen. In La Paz zijn alleen ook clubs waar je de cocaïne bij je biertje aan de bar kunt bestellen. We hoorden wel van mensen die daar heen gingen, maar dat is niet aan ons besteed. Het is echt bijzonder om te horen hoe normaal mensen dat hier vinden.
Zondag hebben we een nationale voetbalwedstrijd gekeken tussen twee Boliviaanse clubs. We waren allemaal supporters van de club Bolivar, omdat ze daar toevallig leuke merchandise van verkochten. ‘Onze’ club kon helaas niet winnen, maar we gingen met een gelijk spel naar huis. Het is heel leuk om zo’n wedstrijd eens mee te maken, het stadion was één chaos. Overal liepen mensen over de tribune om eten en drinken te verkopen en na de wedstrijd werden de scheidsrechters met ME van het veld geëscorteerd.
Maandag hebben we La Paz verlaten voor de volgende stad Sucre. We reizen sinds La Paz samen met een meisje uit Californië: Caroline. Zij reist alleen en heeft een tijdje dezelfde route als wij dus we hebben haar ‘geadopteerd’. Sucre staat vooral bekend om haar mooie witte gebouwen en pleinen. De stad ziet er een stuk mooier uit dan La Paz en is ook een stuk rustiger. We ontbeten in een kroeg en terwijl we op onze eieren aan het wachten waren viel het ons op dat niet alleen Johan Cruijf de wand versierde, maar ook Rembrandt, het Nederlands Elftal en veel Nederlandse Biermerken. Het menu bevatte onder meer Bossche bollen, kroketten en Hollandse kaas. Het kon niet missen dat deze bar een Nederlandse eigenaar had. Toen er na een paar minuten een blanke man met bierbuik en steenkolenspaans het pand betrad wisten we het zeker. Bij vertrek konden we niet laten om “Doei!!!” te roepen.
In Sucre is volgens de Lonely Planet de beste chocolade van Zuid-Amerika te vinden. Deze kans konden we natuurlijk niet aan ons voorbij laten gaan en voor 2.50 euro hadden we met zijn drieën een hele zak met de lekkerste bonbons van ‘Chocolates para ti’. Hiervan hebben we genoten tijdens een bioscoopbezoekje aan de film Wallstreet. Tip aan U: kijk deze film niet, nog nooit zo’n saai verhaal gezien. Maar de chocolaatjes en de megabak popcorn maakten een hoop goed.
Onze volgende bestemming was Potosí, de hoogst gelegen stad ter wereld. We vielen met onze neus in de boter want op de dag van aankomst was het Potosídag. Het 200-jarig bestaan van de stad werd gevierd met fanfares, optochten, veel vlaggen en mooie kleding. De grootste trekpleister van Potosí zijn de zilvermijnen. Hier worden door ongeveer 20 000 mannen nog iedere dag met de hand tunnels gehakt, gaten geboord voor dynamiet en mineralen getransporteerd. We hebben een tour gedaan door de mijnen die niet als een toeristentour kan worden beschouwd. We kregen beschermende pakken, helmen, hoofdlampen en een bandana aan voor we de mijnen betraden. We bezochten de mijnen waar daadwerkelijk nog mannen aan het werk zijn en daarom moesten we eerst naar de mijnwerkersmarkt om cadeaus te kopen voor de mijnwerkers. Op de markt is alles te koop wat de mijnwerkers nodig hebben, van gereedschap en kleding tot alcohol, cocabladeren en dynamiet. Die laatste twee worden het meest gewaardeerd als cadeaus door de mijnwerkers. De meest vreemde dingen die er te koop waren, zijn toch wel de dynamiet en de alcohol. Iedereen kan gewoon op deze markt zoveel dynamiet kopen als hij of zij wil. Met de hoeveelheden die te koop zijn kun je makkelijke de halve stad opblazen. De alcohol die er verkocht werd bevatte 96% alchol. En nee, dit is geen typfout. We bezochten een fabriekje waar de mineralen werden verwerkt en werden daarna voorbereid om de mijnen in de gaan met: Cocabladeren. We kregen allemaal een handje bladeren en die mochten we gaan kauwen. Je bijt de stukjes naast de nerf van het blad en kauwt er net zoveel van tot er een soort prop in je wang ontstaat. Eerst smaakte het nog niet zo slecht, maar na een minuut vormt de coca een bittere onverdraagbare smaak in je mond. We kregen nog een stukje zoetachtig krijt erbij wat de boel moest accelereren en de smaak zou verzachten, maar na 5 minuten spuugden we het goedje toch maar uit. Genoeg energie voor ons.
Het eerste stuk in de mijnen konden we nog aardig lopen door een beetje te bukken hier en daar. We bezochten de Tio, de god van de mijn, waar allerlei offers zoals alcohol en cocabladeren worden gedaan voor geluk. De mijnwerkers nemen een dopje van de supersterke alcohol, sprenkelen de helft over de grond en drinken daarna de pure alcohol op.
Na de Tio gingen we verder de mijn in. Vanaf nu werd het allemaal een stuk nauwer, stijler en benauwder. De mijn is heel stoffig en de bandana voor onze mond hield niet zoveel stof tegen. We moesten naar andere verdiepingen glijden, klimmen en kruipen en onderweg zagen we de mijnwerkers gewoon aan het werk. We gaven ze de kado’s en konden even met ze praten. De meeste mijnwerkers werken 6 tot 7 dagen in de week soms wel 14 uur per dag. Tijdens het werk eten ze niet, ze kauwen alleen op de cocabladeren. De bladeren geven hen energie, neemt de eetlust weg en hierdoor voelen ze geen vermoeidheid en pijn. De meeste mannen hebben één heel dikke wang vol cocabladeren. De mijnwerkers worden gemiddeld niet ouder dan 45 jaar omdat tegen die tijd hun longen allerlei ziektes waaronder kanker krijgen te verwerken. Er is in Potosí zelfs een speciale afdeling in het ziekenhuis voor de longziekten van de mijnwerkers.
We hebben ongeveer 2.5 uur door de mijn gelopen en gekropen en op de terugweg hadden we als verassing een paar treinwagonnetjes in het paadje. De enige manier om hierlangs te kunnen was over de wagonnetjes heen te klimmen terwijl er bijna geen ruimte tussen het wagonnetje en het plafond was. Dat was een behoorlijk geklauter maar uiteindelijk zagen we na een tijdje het daglicht weer. We hadden blauwe knieën, iedereen had last van zijn keel en was schor door het stof en sommige mensen hadden last van claustrofobische aanvallen tijdens de tocht. Echt een leuk uitje was het niet te noemen, maar we zijn wel weer met onze neuzen op de feiten gedrukt. Deze mensen hebben zulk zwaar werk, ze zijn vaak wel 6 keer zo lang als wij in de mijnen zonder frisse lucht en werken keihard met de hand. Ze worden niet oud en krijgen maar een karig salaris. We zijn ons weer extra bewust hoe gelukkig wij zijn, en wat blij wij mogen zijn dat wij deze reis kunnen maken en over 5 maanden gewoon weer als verpleegkundige aan het werk mogen. We willen niet meer horen van mensen dat we een zwaar beroep hebben, want het is echt een eitje vergeleken met dit.
Na deze realitycheck was het tijd om met zijn drieën naar Uyuni te gaan. Uyuni ligt in het zuid/westen van Bolivia en is 6 uur rijden van Potosí. De bus was iets anders dan wat we tot nu toe gewend waren. Hij zag er nogal krakkemikkig uit en de bagage moest op het dak. Inmiddels hebben we al zoveel spullen verzameld onderweg, dat de tas boven ons hoofd tillen om aan de man op het dak te geven, een beetje moeilijk werd. Gelukkig was een andere toerist die ons heeft geholpen, anders waren we nu nog in Potosí. Na één nachtje in een hostel zijn we de volgende ochtend direct op een tour gegaan naar de zoutvlakten en de lagunes van Uyuni. We begonnen onze dag bij het treinenkerkhof, waar allemaal verroeste treinen waren te zien. Aangezien we maar weinig uitleg kregen over deze treinen waren we er snel uitgekeken, het zag er een beetje somber uit. We reden door naar een zoutverwerkingsplaats, waar behalve een paar bergen zout, een heleboel souvenirs, een zoutmuseum met beelden van zout en een toilet te vinden waren. Voor het gebruik van dit gat in de grond moesten we ook nog één Boliviano betalen, afzetters. Het was wel leuk om te zien hoe alle gebouwen hier van zout zijn gemaakt en hoe sterk dit is. Onze volgende bestemming was meteen ook de meest belangrijke: de zoutvlakten. De zoutvlakte van Uyuni is wereldberoemd en was vroeger een zee. De vlakte telt 12.100 vierkante kilometer wit zout met een soort ronde nerven erop. Deze zijn ontstaan doordat het zout is ingedroogd en maken de vlakten nog mooier. We bezochten een ‘eiland’ op de vlakte vol met gigantische cactussen tot wel 12 meter hoog. Daarna was het tijd voor de fotoshoot. Omdat het zulke uitgestrekte vlaktes zijn, kun je er hele grappige foto’s maken waardoor het lijkt alsof sommige dingen heel groot zijn en andere juist heel klein. We hadden geluk dat we een stralend blauwe hemel en heerlijke temperaturen hadden. ’s Avonds sliepen we in een zouthotel met allemaal appartementjes waarvan de muren, de meubels en de vloer van zout was gemaakt. Het bed had gelukkig wel een matras, dus dat viel weer mee. In de avond koelde het flink af, maar met een extra dekentje was het goed uit te houden in ons zouten huisje.
Dag twee bestond uit het bezoeken van verschillende lagunes met honderden flamingo’s. De lagunes waren allemaal verschillend van kleur en ook tijdens de rit van de ene lagune naar de andere veranderde het landschap steeds. We stopten bij een soort versteende algen, wat een heel bijzonder uitzicht gaf. Ook zagen we een rots in de vorm van een boom, gecreëerd door de erosie van de wind. Deze dag zaten we vooral veel in de auto van de ene naar de andere bezienswaardigheid, maar we hadden een leuke groep van 6 mensen, dus die tijd was telkens zo om. ’s Avonds stopten we bij een ander hostel op 4500 meter hoogte. Het was er verschrikkelijk koud en er was geen verwarming. We zaten tijdens het eten aan tafel met een legging onder onze broek, drie shirts, een vest, sjaal, handschoenen en een muts. Hadden we toch nog iets aan onze koopdrang in La Paz. Alle souvenirs kwamen van pas.
Vanmorgen werden we om half 5 wakker gemaakt om de zonsopgang bij de geisers te bekijken. Onderweg kregen we te maken met een andere auto die niet meer reed, dus de zonsondergang moesten we tussendoor maar aanschouwen. Het is wel echt prachtig om de zon op te zien komen tussen alle woestijnheuvels. Alle schaduwen maken het filmachtig. De geisers waren indrukwekkend, maar het was zo koud dat we het liefst na een paar foto’s zo snel mogelijk de auto weer in wilden. Na het ontbijt was het tijd voor ons om afscheid te nemen van de groep en Caroline. Zij gingen terug naar Uyuni met het busje en wij gingen een uurtje verder de grens over naar Chili, San Pedro de Atacama. Bij de grens werden onze tassen helemaal doorzocht omdat er hier allemaal strenge regels gelden. Het was grappig om te merken dat zodra we Bolivia uitreden er weer asfaltwegen en mooie gebouwen te zien waren. Chili is wat dat betreft een stuk verder ontwikkeld dan Bolivia. Ook een stuk duurder trouwens, dus we moeten ons weer een beetje inhouden.
We vonden een gezellig hostel en konden eindelijk weer lekker douchen. We zijn inmiddels gedaald naar een hoogte van 2300 meter en dat merkt je aan het weer. We kunnen eindelijk onze korte broeken weer aan! Weg met die mutsen, wij gaan naar zeeniveau!